De gevaren van onweer

Bliksem is een van de gevaarlijkste weersverschijnselen. In Nederland komen er gemiddeld 1 tot 2 mensen per jaar door bliksem om het leven. Het aantal gewonden ligt hoger. De kans dat je getroffen wordt door bliksem is heel klein, maar de gevolgen kúnnen dus heel ernstig zijn. Bij bliksem komt er namelijk een ontzettende grote hoeveelheid elektriciteit vrij en de spanning loopt op in miljoenen volts. Ter vergelijking: uit het stopcontact komt 220 volt en dat kan al dodelijk zijn.

Afstand bliksem berekenen

Zodra je het hoort donderen, kan onheil nabij zijn. Het berekenen van de afstand van bliksem kan je dan geruststellen, vooral als je nog niet op een veilige plek bent. Zie je de bliksemflits, begin dan met tellen. Tel het aantal seconden totdat je donder hoort en deel dit aantal door drie. Daaruit komt het aantal kilometers dat de bliksem bij je vandaan is. Het KNMI adviseert om een schuilplek te zoeken wanneer de tijd tussen donder en bliksem minder dan 10 seconden bedraagt. Het onweer is dan dichterbij dan drie kilometer.

Buiten werken tijdens onweer

Veel AB’ers zijn gewend om buiten te werken. In het veld op de tractor, in de boomgaard, als hovenier of in de GWW. Nadert het onweer, houd dan vooral rekening met bovenstaande 10-secondenregel. Calculeer ook tijd die nodig is om jezelf en eventueel collega’s in veiligheid te brengen. Verder:

• Zoek zo snel mogelijk onderdak in een gebouw. Schuil nooit onder een boom. 
• Blijf uit de buurt van hoge punten en zorg dat je zelf niet het hoogste punt wordt.
• Werk je in een open veld? Hurk met je voeten bij elkaar en sla je armen om de benen. Ga nooit liggen. 
• Ben je met meer collega’s, blijf dan nooit in een groep staan maar verspreid je.
• Gebruik geen paraplu, leg hem zelfs weg.
• Doe metalen sieraden, riemen etc. af en leg je telefoon weg.
• Blijf op minimaal 10 meter afstand van hekken, bouwliften, steigers, lichtmasten en andere metaalconstructies.
• Zit je in de auto of een cabine, dan is het veilig. Houd wel ramen, deuren en dak gesloten.
• Draag je gehoorbescherming, ben dan extra alert. Het geluid van de donder wordt dan tegengehouden.

Buienradar is een handige tool om het weer in de gaten te houden en tijdig actie te ondernemen. Die app kun je downloaden op je smartphone. Onweer komt snel dichterbij, dus wacht niet te lang. Wanneer je een kwartier geen bliksem hebt gezien, dan kun je je werk hervatten.

Binnen werken tijdens onweer

Als het onweert ben je binnen veiliger dan buiten. Maar het gevaar is niet helemaal geweken. Het probleem als je binnen werkt, is dat je onweer soms niet hoort of ziet aankomen. Maak daarom goede afspraken met je collega’s en ben alert op de volgende zaken:

• Werk je met metalen of metaal geleidende delen (zoals gas-, elektriciteits-, water- en CV-leiding, luchtbehandelingskanalen, enz.), staak dan je werkzaamheden. Blijf ook uit de buurt van deze objecten.
• Ga niet voor een (open) raam staan. 
• Blijf uit de buurt van stromend water.

We hopen dat we je zo van een aantal praktische tips hebben kunnen voorzien. Het belangrijkste: probeer niet in paniek te raken en breng jezelf en anderen snel in veiligheid.

Wist je dat…

• De temperatuur van een bliksemschicht kan oplopen tot wel 30.000 graden? Dat is veel heter dan de oppervlakte van de zon.
• In Nederland bliksem ongeveer 100.000 keer per jaar inslaat
• Het gemiddeld 25 keer per jaar onweert in Nederland
• Bliksem ongeveer 5 tot 6,5 kilometer lang is
• Een bliksemstraal beweegt met de snelheid van zo’n 60.000 kilometer per seconden.
• De haartjes op je huid rechtop gaan staan als je te dichtbij het onweer bent? Zoek dan snel een veilige schuilplaats.